10 sep Geen gouden Loeki

Afgelopen vrijdag was het dan zover, de uitslag van de culturele hoofdstad 2018 wordt bekend gemaakt. Het Vrijthof staat vol, mensen zijn vol verwachting, want natuurlijk is Maastricht de uitgelezen stad om deze titel binnen te halen. Met al haar pracht en praal, al haar schitterende evenementen….over titels en emotie.
Op basis van een 41 pagina tellend document wordt in een handleiding uitgelegd hoe je kunt meedingen naar de titel Europese hoofdstad van Europa. Het succes van het evenement hangt af van o.a. de kwaliteit van het programma, het engagement van de overheid en de betrokkenheid van de sociale en economische stakeholders. Jaren voorbereiding, veel papierwerk invullen. Zoveel pagina’s en zelfs dan nog achteraf discussie over de beoordelingscriteria. Een papieren tijger, zonder enige emotie.
En is dat nou net waar het NIET om gaat?
Als ik denk aan wat een culturele hoofdstad zou moeten inhouden, dan denk ik niet aan een papieren tijger met vage criteria. Het gaat toch om de emotionele beleving van een stad? De innerlijke beleving of het gevoel van vreugde als je door Maastricht loopt tijdens al die mooie culturele evenementen die we gedurende een jaar kennen: het Parcours met al haar artiesten, de sambabands naast de zate hermeniekes tijdens de carnaval. Het straattheater aan het einde van de zomer. De duizenden kunstenaars, amateurs, cultuurliefhebbers en met regelmaat terugkomende bezoekers van onze stad, die zich telkens weer verzamelen rondom het Vrijthof, de Markt, het OLV en andere plekken in de stad. Het gevoel van verbondenheid, vreugde die er dan heerst. Dat is een gezamenlijke emotie. Een emotie die door geen enkel jurylid vanaf papier of door een bezoekje aan onze stad kan worden gevoeld. Een emotie die ook lastig beschreven kan worden in een duidelijk meetbaar criterium. Dat is namelijk onze eigen emotie die we hebben bij Maastricht en haar kunstenaars.
En laten we eerlijk zijn, dat geldt toch voor alle titels: het Gouden kalf voor de beste Nederlandse filmmakers, scenarioschrijvers, acteurs en actrices. De Gouden Loeki voor de beste reclame. De Gouden eikel: de aso van het jaar. De titel ‘leukste bekende moeder van het jaar’….. allemaal emotie titels. Het gaat om de innerlijke beleving die de stemmers hebben bij een betreffende film, bij een reclame, bij een persoon.
Hoe vaak komt het niet voor dat de prijzen naar films of reclames gaan waar je zelf helemaal niks mee hebt. Dat je je afvraagt waarom deze überhaupt genomineerd zijn.
En dat is heel logisch: emoties zijn namelijk op zichzelf gezien eigenlijk neutraal. Onze emotie wordt bepaald door de betekenis die wij zelf geven aan een bepaalde ervaring. En als die positieve ervaring wordt herhaald of onze eigen waarden ondersteunt, heeft dit een versterkend effect op onze emotie.
Dus wie kan beter beoordelen of Maastricht de geest van een culturele stad uitstraalt? Precies!
Helaas waren het niet de inwoners en toeristen die afgelopen vrijdag mochten stemmen voor Maastricht als culturele hoofdstad. Al die duizenden inwoners en toeristen die met regelmaat door de stad lopen, de cultuur snuiven, het theater bezoeken en net als dit weekend, niet weten waar ze uit moeten kiezen: Bruis Festival, Parcours, Vrijthof feest…..of zijn we misschien te subjectief om een objectieve beoordeling te maken?
Maar laten we eerlijk zijn: voor de bekendheid van Maastricht en het opnieuw leven in blazen van onze stad, hebben wij toch geen titel nodig!